Boşanmanın Farklı Yaşlardaki Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Çocuklar boşanmaya tepkilerini ebeveynlerin boşanma sürecinin yanında öncesinde ve sonrasında da yarattıkları ortam doğrultusunda verirler. Etrafta olan biten hakkında ne kadar fikir sahibi olurlarsa, korkularını ve yaslarını o kadar kolay kavrar ve atlatırlar. Bu, her yaştan çocuğun uyumuna yardımcı olacaktır, fakat farklı yaşlardaki çocukların boşanmaya yükledikleri anlam ve boşanmaya verecekleri tepkilerin farklılık göstereceğini akılda tutmak önemli. Erken çocukluk döneminde gelişim gösteren zihinsel yapı strese karşı kırılgan olabilirken okul çağında kimlik geliştirme sürecinden geçen çocuklar da stresin etkisiyle zihinsel yapılarında kalıcı değişimler yaşayabilirler.

Erken Çocukluk Dönemi ve Boşanma

1-3 yaş arasındaki çocuklar sınırlı bir bilişsel kapasiteye sahiptirler. Boşanma konusunda kafaları karışıktır. Dahası, değişimler ve uyumlara işaret eden başa çıkma becerilerine henüz sahip olmaları gerekmez. Bu becerilere henüz sahip olmadıkları yaşlarda boşanma sürecini atlatmak zorunda kalan ve ayrılık sonrası hayatı birçok çocuğa göre farklılaşan bir çocuk hayatın geri kalanında duygusal sorunlara karşı daha savunmasız kalabilir. Çocuklar ayrıca hayatlarında olup bitenleri kişiselleştirebilirler, böylece ebeveynlerinin ayrılmasından kendilerini sorumlu tutabilirler.

Okul Çağında Çocuk ve Boşanma

6-12 yaş arasındaki çocukların okul hayatı ebeveynlerin ayrılmasından olumsuz etkilenir. Bu yaş grubundaki çocuklar hayaller kurmaya devam ederler; ebeveynlerinin tekrar bir araya gelmesi dileğine bağlanabilirler. Bu yaş grubundaki çocuklar hala çokça egosantrizm (kendini merkeze alma) gösterdikleri için ebeveynlerinin sadece ayrılığından değil onların barışması konusunda da kendilerini sorumlu hissedebilirler. 6 ile 12 yaş arasındaki çocuklar ebeveynlerinin biten evliliğinin yasını tutmaya devam ederler. Ebeveynlerinin (çocuğa göre birbirine ait olan kişilerin) artık beraber aynı çatı altında yaşamayacak olması onlar için neredeyse akıl almaz bir şeydir.

Çocukların boşanma konusunda seçenekleri yoktur ve kendilerini kontrolden çıkmış hissedebilirler. Bu tarz bir stresi tecrübe eden çocuklar geriye dönük (parmak emme, sosyal geri çekilme vb.) veya saldırgan davranışlar sergileyebilirler. Okul ise bu tarz davranışları sergilemek için mükemmel bir çevre yaratır. Kaçınmacı, saldırgan, muhtaç ve itaatsiz tavırlar sınıfta gözlenmeye başlayabilir. Hayallere dalıp gitme ve ödevlerin yerine getirilmemesi öğretmenler tarafından boşanma sonrası çocuklarda sık sık görülen davranışlardır.

Okul çağındaki bir çocuk ebeveynlerinin arasındaki kopuklukları algılayacak yaşlardadır. Bir ebeveyni veya diğerini eleştirebilir, ona olan öfkesini de kasıtlı olarak taraf tutarak gösterebilirler. Boşanma bu sürece dahil olan kimse için kolay değildir. Boşanma, hem ebeveynlerin hem de çocukların katlanmak zorunda oldukları, duygusal açıdan zorluklar barındıran bir yolculuktur. Fakat en sonunda aklımızda tutmamız gereken şeylerden ilki de çocukların savunmasızlığı ve kırılganlığıdır. Bu yüzden ana sorumluluklarınızdan bazıları çocuklarınızın uyum sürecine katkıda bulunmak, yanlarından olmak ve sevildiklerini bilmelerini sağlamaktır.

Düzenleyen: Sevgi Sezer Öztürk

Çeviren: Alptuğ Doğan

Kaynak: https://www.huffpost.com/entry/the-impact-of-divorce-on-children-of-different-ages_b_6820636